Co należy zrobić, aby legalnie móc posługiwać się nazwą „Hotel” i aby hotel otrzymał „gwiazdki”? Poniżej prezentujemy najważniejsze punkty.
Posiadanie decyzji o zaszeregowaniu hotelu jest konieczne dla legalnego prowadzenia obiektu. Bezprawne świadczenie usług hotelarskich, jak również używanie nazw rodzajowych i oznaczeń obiektów hotelarskich (w tym „gwiazdek”) podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny, zgodnie z przepisami kodeksu wykroczeń. Orzecznictwo polskich sądów jest w tym zakresie jednolite – jeżeli obiekt nie ma decyzji o zaszeregowaniu, nie może używać nazwy „hotel”, ani też innego, mającego jednoznaczne skojarzenie, na przykład „hotelik”. Aktualnie wysokość grzywny waha się w podobnych sprawach od 1-3 tysięcy złotych.
Naczelny Sąd Administracyjny określił również, że „Nie ma przy tym znaczenia, czy nazwa ta jest pisana z dużej, czy małej litery, użyta w formie zdrobniałej, czy z określonymi prefiksami, zakazane jest użycie określonej nazwy obiektu hotelarskiego, mogącej wprowadzać w błąd, a więc w tym przypadku nazwy “hotelik”. (…) nazwa w tej formie może wprowadzać klientów w błąd co do rodzaju obiektu hotelarskiego.” (sprawa o sygnaturze akt: II GSK 2582/14).
Warto również pamiętać, że uzyskanie decyzji o zaszeregowaniu jest jedynym sposobem na możliwość legalnego posługiwania się nazwą hotel oraz powoływania się na gwiazdki. Takim dokumentem nie jest na przykład świadectwo rejestracji znaku towarowego.
Dodatkowo czyn taki może zostać uznany za nieuczciwą konkurencję, na przykład jeśli obiekt reklamuje się w sposób, który wprowadza gości w błąd co do tego, czy faktycznie wykupują oni nocleg w hotelu, który spełnia określone prawem wymogi i ma powszechnie uznawany wyższy standard. Podobnie jest w sytuacji, gdy gość jest przekonany, że korzysta z usług hotelu, został jednak wprowadzony w błąd nazwą sugerującą powiązanie z nazwą hotel.
Zaszeregowanie obiektu hotelarskiego do określonego rodzaju i nadanie mu kategorii odbywa się na wniosek zainteresowanego przedmiotu świadczącego usługi hotelarskie. Wniosek składa się do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce położenia obiektu.
We wniosku należy oznaczyć, czy wypełnione są określone warunki uznania danego obiektu za hotel. Konieczne jest złożenie dokumentów potwierdzających spełnianie wymagań budowlanych, przeciwpożarowych i sanitarnych, a także dokonanie dwóch opłat – 10 zł (opłata skarbowa od decyzji administracyjnej) i opłaty za dokonanie oceny spełniania przez obiekt hotelarski wymagań. Wysokość tej opłaty zależna jest od kategorii hotelu, do jakiej wnosi się o zaszeregowanie. W przypadku obiektu zabytkowego należy złożyć opinię wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Podmiot, który dopiero zamierza rozpocząć prowadzenie działalności hotelarskiej i chce od samego początku móc promować swoje przyszłe usługi, może ubiegać się o wydanie tak zwanej promesy zaszeregowania. Jest to przyrzeczenie, że obiekt zostanie w przyszłości zaszeregowany do konkretnego rodzaju i kategorii.
Promesa jest udzielana na określony czas, maksymalnie na 2 lata. Przez ten okres można używać nazwy rodzajowej (np. hotel) i oznaczenia kategorii (****) do celów informacyjnych oraz promocji. Zabronione jest jednak wówczas świadczenie usług hotelarskich w obiekcie.
Wskazane powyżej regulacje mają na celu ochronę praw gości hotelowych. Zapewniają one, że korzystając z usług hotelu z pięcioma gwiazdkami, gość może się spodziewać odpowiednich warunków oraz udogodnień związanych z zamówioną usługą.
Kategoria obiektów hotelarskich nie kończy się na hotelach – ustalone są również inne rodzaje obiektów. Różnica pomiędzy poszczególnymi rodzajami jest widoczna przy analizie każdej z definicji:
1) hotele – obiekty posiadające co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno- i dwuosobowych, świadczące szeroki zakres usług związanych z pobytem klientów;
2) motele – obiekty położone przy drogach, dysponujące parkingiem, posiadające co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno- i dwuosobowych;
3) pensjonaty – obiekty posiadające co najmniej 7 pokoi, świadczące dla swoich klientów całodzienne wyżywienie.
Wskazane powyżej nazwy rodzajów i oznaczenia kategorii obiektów hotelarskich podlegają̨ ochronie prawnej i mogą̨ być́ stosowane wyłącznie w odniesieniu do obiektów hotelarskich w rozumieniu ustawy o usługach turystycznych.
Oprócz prestiżu związanego z samą nazwą hotel, warto pamiętać o konieczność dostosowania się do powyższych regulacji w celu prowadzenia działalności w sposób legalny i niezagrażający oskarżeniem o przestępstwo lub czyn nieuczciwej konkurencji. Samo złożenie wniosku nie jest aż tak bardzo skomplikowane, jednak należy zwrócić uwagę na wymogi prawne stawiane hotelom już na etapie planowania rozpoczęcia działalności. Szczególnie w odniesieniu do wymogów budowlanych (np. liczba pokoi), późniejsze dostosowanie się do wymogów stawianych hotelom może być niemożliwe.
Artykuł został opracowany przez zespół doświadczonych prawników z kancelarii OWIW Legal, świadczącej usługi m.in. dla branży HoReCa. Zatrudnieni w niej specjaliści pomagają w zakładaniu hoteli i restauracji, tworzą dla nich umowy najmu, pomagają w sporach (np. z firmami budowlanymi lub ZAIKS-em), uczestniczą w kontrolach Państwowej Inspekcji Pracy, reprezentują Klientów w sporach z pracownikami, sporządzają i sprawdzają regulaminy hoteli. Ponadto dysponują doświadczeniem w przekształcaniu działalności oraz w przejęciach/zbyciach tego typu obiektów, a także tworzą raporty i oceny ryzyk prawnych.
