Po lekkim odbiciu w czerwcu br. lipcowe dane pokazały powrót do spadku wskaźnika nastrojów konsumenckich. Nad Wisłą oznak paniki i gwałtownej zmiany zachowań nabywców wciąż jednak nie widać. Gorzej nastroje konsumenckie wyglądają w całej Unii Europejskiej, gdzie średni wynik jest na najniższym poziomie w historii.
Barometr Nastrojów Konsumenckich GfK, czyli syntetyczny wskaźnik ilustrujący aktualne nastroje Polaków w zakresie postaw konsumenckich, wyniósł w lipcu br. -15,5 i spadł o 2,4 p.p. w stosunku do poprzedniego miesiąca. To niemal identyczny wynik jak w maju br., co może zaskakiwać w obliczu stale rosnących cen i utrzymującej się niepewnej sytuacji gospodarczej i geopolitycznej w regionie. Dla porównania na terenie całej Unii średnia dla barometru wynosi już -27,3, co jest najniższym wynikiem w historii badania (wcześniejszy rekord padł w kwietniu 2020 roku). Różnice w postawach nabywców jeszcze mocniej obrazuje fakt, że pół roku temu przeciętne nastroje unijne utrzymywały się na zdecydowanie wyższym poziomie niż nad Wisłą.
Dane GfK wskazują, że spadają wszystkie kluczowe składniki Barometru, z czego najbardziej ocena obecnej sytuacji finansowej gospodarstw domowych oraz kondycji ekonomicznej kraju.
– Lipcowy pomiar wykonywany był równolegle do momentu ogłoszenia ostatniej podwyżki stóp procentowych. W opinii ekspertów była ona niewystarczająca, co wpłynęło na znaczące osłabienie kursu złotego, przede wszystkim względem dolara. To z kolei istotnie odbiło się w negatywnej ocenie obecnej sytuacji, zarówno domowych budżetów jak i kondycji całej gospodarki – mówi Barbara Lewicka, Senior Director GfK w Polsce i dodaje, że na szczęście nie załamało to prognoz konsumentów względem przyszłości. – Wielu badanych wciąż ma nadzieję, że podwyżki stóp procentowych wreszcie przyniosą pożądany efekt jeśli chodzi o obniżenie inflacji, a w gospodarce pojawi się względna stabilizacja. Połowa roku dla wielu sektorów to także okres podwyżek wynagrodzeń, które z pewnością łagodzą negatywne nastroje. To także nie pozostaje bez wpływu na całościowe wyniki barometru – podkreśla Barbara Lewicka.
W lipcu br. ujemne nastroje konsumenckie odnotowano w większości grup wiekowych. Najniższy wskaźnik (-30,4) – ze znaczną różnicą względem pozostałych i rekordowym spadkiem w relacji miesiąc do miesiąca – odnotowano w grupie osób, pomiędzy 50 a 59 rokiem życia. Najwyższy wynik dotyczy z kolei grupy 15-22 lata i wynosi on 4,7 (to jedyna grupa w której utrzymał on wartość dodatnią). Zgodnie z danymi gromadzonymi przez GfK, niezmiennie wraz ze wzrostem wieku, wskaźnik nastrojów konsumenckich w Polsce osiąga proporcjonalnie niższy poziom.
W przypadku podziału na płeć w lipcu doszło do wyrównania wyników kobiet i mężczyzn, co oznacza znaczące pogorszenie nastrojów wśród panów. W poprzednich miesiącach to wśród kobiet notowano zazwyczaj wyraźnie gorsze statystyki w tym aspekcie.
Większe dysproporcje możemy zaobserwować w przypadku różnych poziomów wykształcenia. W lipcu br. najsłabsze nastroje konsumenckie dotyczyły grupy osób z wykształceniem wyższym (-22,3). Dla porównania wśród osób z wykształceniem podstawowym, wskaźnik osiągnął poziom -4,4.
Gorsze nastroje to także domena osób przebywających w związku małżeńskim (-20,3), co jest wynikiem o 16 punktów niższym niż w przypadku osób o wolnym statusie związku.
W lipcu br. kluczowe składowe Barometru Nastrojów Konsumenckich kształtowały się następująco:
Informacje o badaniu
Badanie zrealizowano w dniach 8-13 lipca 2022 r. w ramach wielotematycznego badania omnibusowego e-Bus metodą CAWI (wspomaganych komputerowo wywiadów z respondentami z wykorzystaniem ankiety umieszczonej w internecie) na kwotowej, reprezentatywnej przedmiotowo, ogólnopolskiej próbie n=1000 osób. Struktura respondentów została dobrana z zachowaniem rozkładu wybranych parametrów społeczno-demograficznych odzwierciedlającego rozkład tych cech w populacji generalnej.
Barometr może przyjmować wartości od –100 do +100 i jest to saldo pomiędzy opiniami pozytywnymi a negatywnymi. Dodatnia wartość barometru wskazuje na to, iż w danej fali badania liczba konsumentów nastawionych optymistycznie przeważa nad liczbą konsumentów nastawionymi pesymistycznie. Wartość ujemna barometru oznacza odwrócenie tej proporcji.
Barometr jest zagregowanym wskaźnikiem sporządzanym na zlecenie Komisji Europejskiej, wyliczanym od 1985 roku. Obecnie indeks obejmuje 27 krajów. Dane dla Polski pochodzą z badania GfK współfinansowanego przez Komisję Europejską.
