W 2025 roku płaca minimalna w Polsce osiągnie poziom 4666 zł brutto – będzie to ostatnia podwyżka według dotychczasowych reguł. Od 1 stycznia 2026 roku zacznie obowiązywać nowy system ustalania i wypłacania wynagrodzenia minimalnego, wynikający z wdrożenia unijnej dyrektywy. Zmiany mają istotne znaczenie dla całego rynku pracy, w tym również branży HoReCa.
Koniec wliczania premii i dodatków
Najważniejszą zmianą będzie zrównanie minimalnego wynagrodzenia z wynagrodzeniem zasadniczym. Oznacza to, że przy zatrudnieniu w pełnym wymiarze czasu pracy, kwota bazowa (podstawa) nie będzie mogła być niższa niż ustawowo określona płaca minimalna. Dotychczas częstą praktyką było wliczanie do najniższej krajowej różnych dodatków czy premii, co pozwalało na obniżenie wysokości „gołej” pensji zasadniczej. Od 2026 roku takie działanie stanie się niezgodne z prawem.
Obowiązki wynikające z unijnej dyrektywy
Wprowadzenie nowych przepisów wiąże się z koniecznością realizacji zobowiązań wynikających z unijnej dyrektywy o adekwatności wynagrodzenia minimalnego. Polska, podobnie jak inne państwa członkowskie, została zobligowana do dokonania corocznej oceny wysokości płacy minimalnej.
Ustalono, że do tej oceny ma służyć orientacyjna wartość referencyjna 55 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Oznacza to, że przy obliczaniu nowych stawek pod uwagę będzie brane ponad połowę przeciętnego wynagrodzenia, co może skutkować dalszym wzrostem minimalnej płacy w kolejnych latach.
Zmiany w stawce godzinowej
Analogiczne modyfikacje obejmą również minimalną stawkę godzinową, co będzie szczególnie istotne dla branży HoReCa, gdzie zlecenia i umowy o świadczenie usług są często stosowane przy pracach dorywczych i sezonowych. Projekt przepisów zakłada, że:
- Wynagrodzenie wynikające z minimalnej stawki godzinowej trzeba będzie wypłacać niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu 10 dni następnego miesiąca.
- Przewidywane są kary finansowe dla przedsiębiorcy (lub osoby działającej w jego imieniu) za wypłacanie niższej niż ustawowa minimalnej stawki godzinowej lub brak wypłaty takiej stawki. Kary mają wynosić od 1500 zł do 45 000 zł.
Możliwe konsekwencje
- Wzrost kosztów zatrudnienia: Pracodawcy będą musieli uwzględnić wyższe podstawy wynagrodzeń, co może przełożyć się na konieczność weryfikacji rentowności niektórych modeli biznesowych, szczególnie w mniejszych lokalach gastronomicznych.
- Zmiana konstrukcji umów: Zniknie możliwość sumowania wszystkich dodatków do minimalnej podstawy. W efekcie pracodawcy mogą modyfikować zasady premiowania i wprowadzać inne rozwiązania zachęcające pracowników do efektywnej pracy.
- Konieczność dostosowania rozliczeń: Krótszy termin wypłaty pieniędzy wynikających ze stawki godzinowej wymagać będzie sprawniejszej organizacji i przepływu informacji, zwłaszcza w dużych zespołach obsługowych.
Nowe przepisy dotyczące minimalnego wynagrodzenia i stawki godzinowej mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. Będą one wymagały od pracodawców w branży HoReCa nie tylko dostosowania struktury płac, lecz także modyfikacji wewnętrznych procedur kadrowo-płacowych. Dzięki wdrożeniu unijnej dyrektywy i ustaleniu jasnych zasad dotyczących wynagrodzenia minimalnego, mają zostać ograniczone przypadki wliczania premii i dodatków do najniższej krajowej. Przewidywana coroczna ocena adekwatności płacy minimalnej może w kolejnych latach wpływać na dalszy wzrost podstawowego wynagrodzenia, co będzie miało bezpośrednie konsekwencje dla funkcjonowania pracowników i pracodawców w sektorze gastronomicznym.
