Od 1 stycznia 2024 r. w Polsce wchodzą w życie nowe regulacje dotyczące produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, wynikające z implementacji Dyrektywy Unii Europejskiej o jednorazowych plastikach (SUP). Te zmiany mają na celu ograniczenie zanieczyszczenia plastikowego i są kluczowe dla przedsiębiorców w wielu branżach, od gastronomii po handel detaliczny.
Kto podlega pod nowe przepisy?
- Przedsiębiorcy sprzedający produkty jednorazowego użytku, takie jak kubki na napoje i pojemniki na żywność.
- Firmy gastronomiczne, sklepy detaliczne oraz operatorzy automatów vendingowych.
Jakie produkty są objęte dyrektywą?
Zgodnie z ustawą z 11 maja 2001 r., produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych to te, które są całkowicie lub częściowo wykonane z plastiku i nie są przeznaczone do wielokrotnego użycia poprzez powtórne napełnienie lub wykorzystanie do tego samego celu, dla którego zostały stworzone. Do najbardziej rozpoznawalnych produktów tego typu należą kubki na napoje wraz z ich pokrywkami i wieczkami oraz pojemniki na żywność, zarówno z pokrywką, jak i bez. Od 1 stycznia 2024 r., przedsiębiorcy zajmujący się handlem detalicznym, hurtowym lub działalnością gastronomiczną są zobowiązani do pobierania opłaty od nabywców tych produktów, gdy są one sprzedawane jako puste lub z napojami/żywnością.
Opłata Konsumencka
Od 1 stycznia 2024 r. przedsiębiorcy mają obowiązek pobierać opłaty w wysokości 0,20 zł za każdy kubek na napoje i 0,25 zł za pojemnik na żywność.
Opłata konsumencka nie jest pobierana za sprzedaż samych pokrywek do kubków z tworzywa sztucznego, o ile nie są one sprzedawane razem z kubkami. Podobnie, opłata nie dotyczy kubków, które nie są wykonane z tworzywa sztucznego, nawet jeśli posiadają plastikowe pokrywki. Co do pojemników na żywność, opłata konsumencka jest stosowana tylko wtedy, gdy żywność w pojemniku jest przeznaczona do bezpośredniego spożycia, jest gotowa do spożycia bez dalszej obróbki, zazwyczaj spożywana bezpośrednio z pojemnika i stanowi jedną porcję. Nie podlegają opłacie opakowania na żywność wymagającą podgrzewania lub na sosy, z których nie spożywa się bezpośrednio. Za pobieranie opłat konsumenckich odpowiadają przedsiębiorcy prowadzący jednostki handlu detalicznego i hurtowego, jednostki gastronomiczne oraz operujący maszynami vendingowymi.
Harmonogram Wdrożenia
- 24 maja 2023: Wprowadzenie dyrektywy SUP.
- 24 sierpnia 2023: Ostateczny termin rejestracji dla przedsiębiorców w BDO.
- 1 stycznia 2024: Pobieranie opłat za jednorazowe opakowania z tworzyw sztucznych.
- 15 marca 2024: Termin składania sprawozdań rocznych w BDO.
- 1 lipca 2024: Obowiązek zapewnienia alternatywnych rozwiązań dla jednorazowych produktów plastikowych.
- 15 marca 2025: Pierwsza opłata produktowa za dodatkowe opłaty pobrane od użytkowników końcowych
Kary za nieprzestrzeganie nowych przepisów
- Kara finansowa za niepobieranie opłat za plastikowe kubki i pojemniki oraz za niezapewnienie alternatyw od 1 lipca 2024 r. wynosi od 500 zł do 20 000 zł.
- Kara za nieprowadzenie ewidencji produktów jednorazowego użytku: 10 000 zł – 100 000 zł.
- Kara za wprowadzanie do obrotu zakazanych wyrobów: 10 000 zł – 500 000 zł.
Definicja Użytkownika Końcowego
- Użytkownik końcowy to każdy, kto nabywa produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na własny użytek, bez celu odsprzedaży.
