Podstawowa stawka podatku VAT to 23 proc., ale obowiązują też stawki obniżone: 8 proc., 5 proc. i 0 proc. Nowa matryca ma uprościć system stawek i wyeliminować sytuacje, w których bardzo podobne do siebie towary są inaczej opodatkowane.
Nowelizacja zmienia brzmienie załączników nr 3 i 10 do ustawy o VAT, które wymieniają towary i usługi opodatkowane według preferencyjnych stawek 5 proc. i 8 proc. Wyeliminowane zostaną sytuacja jak np. z pieczywem i wyrobami ciastkarskimi, które obecnie mogą być objęte stawkami 5, 8 i 23 proc. – obwiązywać będzie jedna 5-procentowa stawka.
VAT na przyprawy zostanie ujednolicony na 8 proc.; obecnie stawka wynosi 23 proc w przypadku niektórych przypraw przetworzonych, zaś 5 proc. na niektóre przyprawy nieprzetworzone (np. gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy, kmin, szafran, kurkuma).
Inne towary, na które stawka VAT zostanie obniżona, to przykładowo:
- owoce tropikalne i cytrusowe, niektóre orzechy (pistacjowe, migdały, kokosowe) – z 8 proc. na 5 proc.;
- zupy, buliony, żywność homogenizowana i dietetyczna – z 8 proc. na 5 proc.;
Stawki VAT wzrosną zaś przykładowo na:
- homary i ośmiornice oraz inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne oraz przetwory z nich, kawior oraz namiastki kawioru – z 5 proc. na 23 proc.;
- lód używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych – z 8 proc. na 23 proc.
W znacznej części produktów nowa stawka VAT będzie jednak wyższa niż poprzednia. Zauważymy to w przypadku soków owocowych, których skład nie jest w 100% sokiem owocowym. Część przypraw, takich jak gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy, szafran, kurkuma czy kmin będą posiadały wyższy VAT w wysokości 8% (poprzednio 5%). Owoce morza (ośmiornice, homary, skorupiaki, mięczaki, kraby, krewetki, langusty, ostrygi, małże czy ślimaki) oraz przetwory z nich wykonane takie jak kawior także podlegają wyższej stawce – z 5% na 23%. Wzrasta ponadto usługa gastronomiczna w niektórych przypadkach z 8% do 23%. Dotychczas VAT od sprzedaży posiłków na wynos lub zamawianych na telefon wynosił 8% lub 5%, natomiast od 1 kwietnia będzie to 23% (dotyczy tylko dań z owocami morza) lub 8%. Znaczny skok VAT-u będzie także obowiązywał przy sprzedaży lodu stosowanego w celach spożywczych czy chłodniczych, dotychczasowa stawka podatku VAT była równa 8%, zaś od początku kwietnia będzie to 23%. Warto dodać, że dużą zmianę stawki VAT odczują sprzedawcy oraz konsumenci drewna opałowego, ponieważ różnica wynosi aż 15 punktów procentowych – wzrost z 8% na 23%.
