Zezwolenie na pracę sezonową może być wydane wyłącznie w przypadku, w którym przedmiotem wniosku jest powierzenie pracy sezonowej, tj. pracy w jednym ze ściśle określonych sektorów gospodarki – turystyki, ogrodnictwa lub rolnictwa. Zezwolenie na pracę sezonową może być wydane na okres maksymalnie 9 miesięcy w ciągu danego roku kalendarzowego, przy czym 9 miesięcy będą liczone od dnia wjazdu na podstawie wizy w celu wykonywania pracy sezonowej lub dnia wjazdu na terytorium Schengen (przy ruchu bezwizowym).
Tak jak w przypadku innych typów zezwoleń na pracę, do podjęcia w pełni legalnej pracy w Polsce, potrzebne jest posiadanie przez cudzoziemca podstawy do legalnego pobytu na terytorium RP. Podstawą pobytu w takim przypadku może być wiza wydana w celu pracy sezonowej lub wjazd cudzoziemca w ruchu bezwizowym w celu wykonywania takiej pracy. Co ważne, wskazać trzeba, że ustawodawca wraz z wprowadzeniem zezwolenia na pracę sezonową wprowadził również nowy typ zezwolenia na pobyt czasowy tj. zezwolenie na pobyt ze względu na pracę sezonową.
Podstawową korzyścią pracy sezonowej, zarówno dla pracodawcy jak i cudzoziemca, jest oczywiste zaoszczędzenie czasu, wynikające przede wszystkim z uniknięcia kolejek w urzędach wojewódzkich. Ustawodawca zapewnił pracodawców, że okres oczekiwania na wydanie zezwolenia na pracę sezonową będzie krótszy niż w przypadku zezwolenia na pracę, przenosząc kwestię rozpatrywania wniosków z wojewodów na starostów. Takie rozwiązanie stanowi wyraźną korzyść dla pracodawców, którzy w ten sposób mogą uniknąć kolejek w urzędzie wojewódzkim i odległych terminów oczekiwania na decyzję wojewody. Urzędy powiatowe działają sprawniej.
Podkreślić trzeba, że organem odwoławczym pozostaje jednak, podobnie jak w przypadku zezwolenia na pracę Minister Pracy i Polityki Społecznej. Dodatkowo nowe przepisy wyraźnie ograniczyły terminy rozpatrywania przez organ wniosków o wydanie zezwolenia na pracę sezonową z 30 dni do 7 dni roboczych. Tylko wyjątkowo termin ten wydłużony będzie do 30 dni.
Wspomnieć trzeba, że pracodawca, który chciałby powierzyć cudzoziemcowi pracę sezonową musi we wniosku zaznaczyć określone elementy lub załączyć pewne dokumenty tj.:
a) proponowane wynagrodzenie cudzoziemca, które nie może być niższe niż wynagrodzenie, jakie otrzymuje pracownik wykonujący pracę w tym samym wymiarze czasu, pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku;
b) wymiar czasu pracy;
c) rodzaj umowy, na podstawie której powierzona zostanie praca;
d) okres ważności zezwolenia;
e) jeśli wnioskodawcą jest agencja pracy tymczasowej należy wskazać pracodawcę użytkownika;
f) dowód opłaty od wniosku (30 zł);
g) informacja starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy – jeśli praca powierzana jest cudzoziemcowi z kraju innego niż Armenia, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Rosja lub Ukraina. W przypadku obywateli tych państw załączyć należy dokumenty potwierdzające zaistnienie takich okoliczności;
h) oświadczenie o niekaralności pracodawcy.
Brak jakiejkolwiek z tych informacji spowoduje wezwanie uzupełnienia braków, a w przypadku ich nieuzupełnienia – pozostawienie wniosku bez rozpoznania.
Warto zauważyć, że procedura uzyskania zezwolenia na pracę sezonową różni się w zależności od tego, czy cudzoziemiec przebywa w chwili złożenia wniosku na terenie RP czy przyjedzie do Polski dopiero w związku z rozpoczęciem pracy. Takie rozróżnienie ma również znaczenie w innych sytuacjach, jak np. możliwość przedłużenia zezwolenia, o czym niżej.
W przypadku cudzoziemców, którzy dopiero przyjadą do Polski procedura jest dwustopniowa. Pierwszym krokiem jest wpis do ewidencji samego wniosku o udzielenie zezwolenia na pracę sezonową. Wiąże się z tym wydanie zaświadczenia o wpisie. Otrzymanie zaświadczenia stanowi podstawę do ubiegania się o zezwolenie na pobyt w związku z pracą sezonową, o którym wspomniano już wyżej lub potrzebnej wizy na wykonywanie pracy sezonowej. Po wjeździe cudzoziemca na teren RP z zaznaczeniem, że nie dłużej niż w ciągu 120 dni od zarejestrowania wniosku w ewidencji – podmiot powierzający pracę zobowiązany jest do przedłożenia staroście kopii dokumentu uprawniającego cudzoziemca do pobytu na terenie RP wraz z adresem zamieszkania cudzoziemca. Dopiero po spełnieniu tych obowiązków starosta wyda zezwolenie na pracę sezonową.
W przypadku cudzoziemców przebywających już na terenie RP w momencie wszczęcia postępowania starosta od razu po złożeniu wniosku załatwia sprawę i wydaje decyzję. Warto przy tym wskazać, że w tym przypadku kopię ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium RP należy przedłożyć już na etapie składania wniosku o wydanie zezwolenia.
Pracodawca korzystający z procedury zezwolenia na pracę sezonową nie musi czekać na powierzenie pracy aż do momentu wydania decyzji przez starostę. Jest to kolejne ułatwienie dla cudzoziemców i pracodawcy. W przypadku cudzoziemców, którzy przybędą do Polski dopiero w celu wykonywania pracy sezonowej, legalne powierzenie pracy na warunkach określonych w zaświadczeniu o wpisie będzie możliwe przed doręczeniem zezwolenia na pracę sezonową, jeśli starosta zarejestruje już wniosek i wpisze go do ewidencji. Cudzoziemcy, którzy przebywają już na terenie RP w momencie wszczęcia postępowania będą mogli legalnie wykonywać pracę od dnia złożenia kompletnego wniosku do dnia doręczenia decyzji starosty, jeśli praca ta będzie wykonywana na warunkach określonych we wniosku przez okres maksymalnie 30 dni.
Kolejnym ułatwieniem dla pracodawcy jest wskazanie, że nie będzie wymagane nowe zezwolenie w przypadku, gdy pracodawca zmienił siedzibę lub zmieniła się podstawa powierzenia pracy z umowy cywilnoprawnej na umowę o pracę.
Po wygaśnięciu zezwolenia, jeśli nie zostanie wyczerpany limit wykonywania przez cudzoziemca pracy sezonowej (9 miesięcy na rok kalendarzowy) – pracodawca może ubiegać się o przedłużenie ważności zezwolenia. Możliwość przedłużenia zezwolenia dotyczy jednak wyłącznie tych cudzoziemców, którzy wjechali na teren RP dopiero w celu wykonywania pracy sezonowej. Wyłączeni z możliwości tej są zatem cudzoziemcy, którzy przebywali na terytorium RP w momencie wszczęcia postępowania o wydanie zezwolenia na pracę sezonową.
Przedłużenie zezwolenia może dotyczyć pracy na rzecz tego samego pracodawcy, jak i wykonywania pracy na rzecz innego podmiotu. Zaznaczyć trzeba, że w przypadku, w którym wniosek o przedłużenie zezwolenia będzie kompletny praca wykonywana od dnia złożenia wniosku do dnia wydania decyzji ostatecznej będzie legalna.
Co ważne, ustawodawca przewidział pewne ułatwienia wobec pracodawców, którzy nawiązali już wcześniej współpracę z cudzoziemcem pochodzącym z Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji lub Ukrainy. W takim przypadku możliwe jest dokonanie na wniosek podmiotu powierzającego pracę tzw. wpisu wielosezonowego. Jego istotą jest uzyskanie zezwolenia na pracę sezonową na trzy kolejne sezony (tj. okresy nie dłuższe niż 9 miesięcy na dany rok kalendarzowy). Podstawowym warunkiem dokonania takiego wpisu jest to, aby w ciągu 5 lat poprzedzających wniosek o udzielenie pracy sezonowej, podmiot powierzający pracę już wcześniej powierzał pracę sezonową tej osobie i nie zalegał z podatkami i składkami na ubezpieczenie cudzoziemca. Takie rozwiązanie pozwala na uniknięcie corocznego wszczynania procedury uzyskiwania zezwolenia na pracę sezonową. Aktualny w tym przypadku pozostaje jednak limit powierzania pracy sezonowej na 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego. Innym ułatwieniem dla pracodawcy zatrudniającego na pracę sezonową cudzoziemca z któregoś z wymienionych wyżej krajów jest to, że nie będzie konieczne uzyskanie nowego zezwolenia na pracę sezonową, jeśli pracodawca powierzy cudzoziemcowi przez okres nie dłuższy niż 30 dni pracę inną niż praca sezonowa. Cudzoziemiec będzie otrzymywał w tym przypadku wynagrodzenie nie niższe niż określone w zezwoleniu, a praca wykonywana przez te 30 dni nie będzie pracą tymczasową.
Starosta nie ma swobody w przypadku wniosków o wydanie zezwolenia na pracę sezonową – każdy przypadek odmowy musi znaleźć uzasadnienie w przepisach prawa. Starosta co do zasady nie może odmówić wydania zezwolenia. Starosta może odmówić wydania zezwolenia tylko w kilku przypadkach: jeśli wniosek złożony został dla pozoru lub w celu innym niż wykonywanie pracy. Odmowa będzie również możliwa, jeśli zaistnieje przyczyna leżąca po stronie pracodawcy tj. jeśli pracodawca był karany w związku z powierzaniem pracy cudzoziemcom lub w przypadkach, jeśli pracodawca nie dopełnia obowiązków związanych z prowadzeniem działalności lub powierzaniem pracy (np. zaleganie ze składkami na ubezpieczenia lub podatki).
Zezwolenie na pracę sezonową niewątpliwie stanowi atrakcyjną alternatywę dla osób wykonujących działalność w sektorach turystyki, ogrodnictwa lub rolnictwa. W przypadku hotelarzy i restauratorów ważne jest przy tym, że ustawodawca nie definiuje pojęcia sezonu, co daje realną możliwość zatrudnienia cudzoziemca w dowolnym okresie podwyższonego obciążenia dla pracodawcy borykającego się z brakami kadrowymi. Mając na uwadze te braki na rynku pracy w Polsce, długie okresy oczekiwania na wydanie zezwolenia na pracę dla cudzoziemców, skorzystanie z zezwolenia na pracę sezonową może ułatwić funkcjonowanie działalności wielu hotelarzy i restauratorów.
Artykuł został opracowany przez zespół doświadczonych prawników z kancelarii OWIW Legal, świadczącej usługi m.in. dla branży HoReCa. Zatrudnieni w niej specjaliści pomagają w zakładaniu hoteli i restauracji, tworzą dla nich umowy najmu, pomagają w sporach (np. z firmami budowlanymi lub ZAIKS-em), uczestniczą w kontrolach Państwowej Inspekcji Pracy, reprezentują Klientów w sporach z pracownikami, sporządzają i sprawdzają regulaminy hoteli. Ponadto dysponują doświadczeniem w przekształcaniu działalności oraz w przejęciach/zbyciach tego typu obiektów, a także tworzą raporty i oceny ryzyk prawnych.
